سارم‌ها (SARMs):

۱. تاریخچه پیدایش و مبدأ ساخت:

• هدف اصلی: هدف از ساخت سارم‌ها، توسعه داروهایی با خواص آنابولیک (عضله‌ساز) مشابه استروئیدها بود، اما با این تفاوت که عوارض جانبی آندروژنیک (صفات مردانه) ناخواسته کمتری داشته باشند.
• توسعه: این ترکیبات کوچک مولکولی و غیر استروئیدی، عمدتاً در مراکز تحقیقاتی و شرکت‌های دارویی آمریکا و اروپا برای کاربردهای پزشکی در حال توسعه بودند و اغلب به صورت خوراکی قابل مصرف هستند.

۲. تفاوت سارم با پپتاید و استروئید:

۳. انواع (نمونه‌های رایج):

چند نمونه از سارم‌های شناخته شده که به طور غیرقانونی در بدنسازی رایج شده‌اند:

• استارین (Ostarine / MK-2866): یکی از پرمطالعه‌ترین سارم‌ها، بیشتر برای حفظ توده عضلانی و جلوگیری از تحلیل رفتن عضلات.
• لیگاندول (Ligandrol / LGD-4033): قدرتمندتر از استارین، بیشتر برای افزایش حجم و قدرت عضلانی.
• تستولون (Testolone / RAD-140): یکی از قوی‌ترین سارم‌ها با نسبت آنابولیک بالا، برای افزایش چشمگیر توده عضلانی و قدرت.
• آندارین (Andarine / S-4): بیشتر برای کات کردن و افزایش سختی عضلات.

۴. مزایا (ادعایی در بدنسازی) و مصارف پزشکی (تحقیقاتی):

توجه: تا به امروز، هیچ سارمی توسط سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) یا نهادهای مشابه برای مصرف انسانی تأیید نشده است و همچنان به عنوان “داروهای تحقیقاتی” شناخته می‌شوند.

۵. مضرات (عوارض جانبی و خطرات):

با وجود ادعاها در مورد ایمنی بیشتر، سارم‌ها عوارض جانبی جدی دارند که توسط FDA و سازمان‌های ضد دوپینگ هشدار داده شده است:

• خطرات قلبی-عروقی: افزایش خطر حمله قلبی و سکته.
• آسیب کبدی: احتمال آسیب و نارسایی حاد کبدی.
• سرکوب هورمونی: کاهش تولید تستوسترون طبیعی بدن که پس از قطع مصرف نیاز به دوره‌های درمان پس از دوره (PCT) دارد.
• تغییرات چربی خون: تأثیر منفی بر سطح کلسترول (کاهش کلسترول خوب HDL و افزایش کلسترول بد LDL).
• عوارض جانبی دیگر: اختلالات خواب، تغییرات خلقی، مشکلات جنسی و در موارد خاص، روان‌پریشی.
• عدم قطعیت: به دلیل جدید بودن و عدم تکمیل تحقیقات بالینی طولانی‌مدت، اثرات بلندمدت و ناشناخته آن‌ها بزرگترین خطر محسوب می‌شود.

خلاصه کلی:

سارم‌ها از نظر تئوری ترکیبات امیدوارکننده‌ای در پزشکی برای هدف قرار دادن انتخابی رشد عضله و استخوان با حداقل عوارض جانبی استروئیدی هستند، اما در حال حاضر تأیید نشده و به عنوان یک ماده ممنوعه و خطرناک برای استفاده در بدنسازی و ورزش‌های حرفه‌ای تلقی می‌شوند. مصرف خودسرانه آن‌ها خطرات جدی و اغلب برگشت‌ناپذیری برای سلامتی به دنبال دارد.

اطلاعات تکمیلی در مورد سارم‌ها (SARMs) عمدتاً بر مکانیسم اثرگذاری انتخابی آن‌ها، جزئیات بیشتر در مورد خطرات و همچنین وضعیت قانونی و سوءمصرف آن‌ها تمرکز دارد:

۱. مکانیسم اثر انتخابی (جزئیات علمی)

انتخاب‌گری سارم‌ها که مزیت اصلی آن‌ها بر استروئیدهای آنابولیک محسوب می‌شود، در دو حوزه کلیدی رخ می‌دهد:

الف) ماهیت غیر استروئیدی و عدم متابولیسم (Non-Steroidal Nature)

• عدم تبدیل به DHT: استروئیدهایی مانند تستوسترون، در بافت‌هایی مانند پروستات، پوست سر و پوست صورت، توسط آنزیم ۵-آلفا ردوکتاز (۵$\alpha$-reductase) به شکل قوی‌تری به نام دی‌هیدروتستوسترون (DHT) تبدیل می‌شوند. DHT مسئول اصلی عوارض آندروژنیک (مانند ریزش مو، آکنه و بزرگی پروستات) است.
• عملکرد سارم‌ها: اکثر سارم‌ها، چون ساختار غیر استروئیدی دارند، ماده خام برای آنزیم ۵-آلفا ردوکتاز نیستند. در نتیجه، در بافت‌های حساس، به DHT تبدیل نمی‌شوند و بنابراین، در تئوری، عوارض آندروژنیک کمتری دارند.

ب) نقش پروتئین‌های کمکی (Coregulatory Proteins)

• گیرنده آندروژن (AR): گیرنده آندروژن در تقریباً تمام سلول‌های بدن وجود دارد. اما، فعالیت این گیرنده در بافت‌های مختلف (عضله، استخوان، پروستات، کبد و…) توسط پروتئین‌های کمکی (Coregulatory Proteins) خاصی تنظیم می‌شود.
• عملکرد سارم‌ها: سارم‌ها با اتصال به گیرنده آندروژن، ساختار آن را به گونه‌ای تغییر می‌دهند که فقط بتواند پروتئین‌های کمکی موجود در بافت‌های آنابولیک (عضله و استخوان) را جذب کند.
• نتیجه: در بافت‌های آندروژنیک (مثل پروستات)، چون پروتئین‌های کمکی مورد نیاز برای فعال شدن سارم در آنجا وجود ندارند، یا سارم به عنوان آنتاگونیست (مسدودکننده) عمل می‌کند یا اثر فعال‌کننده بسیار کمی دارد، در نتیجه اثرات ناخواسته کاهش می‌یابد.

۲. طبقات سارم‌ها (فراتر از آندروژن‌ها)

برخی از ترکیباتی که در بازار سیاه با نام سارم‌ها فروخته می‌شوند، در حقیقت از نظر فنی SARMs واقعی نیستند، اما به دلیل هدف مشابه (افزایش عملکرد و بدن‌سازی) در این دسته طبقه‌بندی می‌شوند:

این ترکیبات نیز اغلب در فهرست مواد ممنوعه نهادهای ضد دوپینگ هستند، اما مکانیسم عملشان با سارم‌های واقعی (مثل استارین و لیگاندول) تفاوت دارد.

۳. خطرات بیشتر و وضعیت قانونی

الف) وضعیت قانونی و سوءمصرف

• وضعیت تجاری: سارم‌ها در حال حاضر به عنوان مواد شیمیایی تحقیقاتی طبقه‌بندی می‌شوند. فروش آن‌ها برای مصرف انسانی غیرقانونی است. با این حال، به طور گسترده به صورت آنلاین و در بازار سیاه به عنوان “مکمل‌های بدنسازی” یا “مواد شیمیایی تحقیقاتی” به فروش می‌رسند.
• تخلف در ورزش: سارم‌ها در فهرست مواد ممنوعه آژانس جهانی ضد دوپینگ (WADA) قرار دارند و استفاده از آن‌ها منجر به مثبت شدن تست دوپینگ می‌شود.
• عدم کنترل کیفیت: محصولات موجود در بازار سیاه، اغلب حاوی دوزهای نادرست، ناخالصی‌ها، یا حتی استروئیدهای آنابولیک تأییدنشده هستند که خطرات سلامتی را به شدت افزایش می‌دهد.

ب) مسئله دوره درمانی پس از دوره (PCT)

• سرکوب تستوسترون: اگرچه سارم‌ها انتخابی‌تر از استروئیدها هستند، اما همچنان می‌توانند به طور قابل توجهی تولید طبیعی تستوسترون بدن را سرکوب کنند.
• نیاز به PCT: مصرف‌کنندگان اغلب پس از پایان دوره سارم‌ها، برای کمک به بدن جهت بازیابی تولید طبیعی هورمون‌ها، از داروهایی مانند کلومیفین (Clomiphene) یا تاموکسیفن (Tamoxifen) به عنوان درمان پس از دوره (PCT) استفاده می‌کنند.
• خطر: نیاز به PCT نشان‌دهنده آن است که سارم‌ها کاملاً بدون عوارض هورمونی نیستند و نادیده گرفتن این فرآیند می‌تواند منجر به از دست دادن دستاوردهای عضلانی، افت انرژی، افسردگی و مشکلات جنسی شود.

۴. کاربردهای عصبی (جدیدتر)

• برخی مطالعات اولیه نشان داده‌اند که سارم‌هایی مانند RAD-140 (تستولون) ممکن است دارای خواص محافظت از سلول‌های عصبی (Neuroprotective) باشند.
• این تحقیقات نشان می‌دهند که سارم‌ها می‌توانند گیرنده‌های آندروژن در سیستم عصبی مرکزی را فعال کرده و از مغز در برابر آسیب‌های ناشی از بیماری‌هایی مانند آلزایمر محافظت کنند. این بخش همچنان در مراحل بسیار اولیه تحقیقاتی قرار دارد.

بیشتر کجا تولید میشن سارمها؟

اطلاعات مربوط به محل تولید سارم‌ها (SARMs) را باید در دو بخش مجزا بررسی کرد: مبدأ تحقیقاتی و دارویی و محل تولید غیرقانونی برای بازار سیاه.

۱. مبدأ تحقیقاتی و دارویی (جایی که سارم‌ها اختراع و توسعه شدند)

سارم‌ها در ابتدا توسط شرکت‌های دارویی و مراکز تحقیقاتی پیشرو در کشورهای توسعه‌یافته، عمدتاً در ایالات متحده آمریکا و اروپا، کشف و توسعه یافتند.

• ایالات متحده: بسیاری از تحقیقات بالینی اولیه و پتنت‌ها متعلق به شرکت‌های بزرگ دارویی آمریکایی بوده‌اند (مانند شرکت‌هایی که روی ترکیباتی چون Ostarine / Enobosarm و Ligandrol کار می‌کردند). هدف این تحقیق‌ها، تولید داروهای مورد تأیید FDA برای درمان تحلیل عضلانی و پوکی استخوان بود.
• اروپا: مراکز تحقیقاتی اروپایی نیز در توسعه و مطالعه این ترکیبات نقش داشته‌اند.

بنابراین، ایده و توسعه علمی سارم‌ها در قلب صنایع دارویی غربی شکل گرفت.

۲. محل تولید غیرقانونی (جایی که سارم‌ها برای بدنسازی تولید می‌شوند)

از آنجایی که سارم‌ها هنوز از نظر قانونی به عنوان دارو برای مصرف انسانی تأیید نشده‌اند و در فهرست مواد ممنوعه ضد دوپینگ قرار دارند، بخش عمده تولیدی که به دست مصرف‌کنندگان غیرقانونی (ورزشکاران و بدنسازان) می‌رسد، در بازار سیاه و با اهداف تجاری تولید می‌شود.

مراکز اصلی تولید مواد اولیه سارم‌ها که به صورت غیرقانونی به بازار عرضه می‌شوند، عمدتاً در کشورهایی با قوانین سخت‌گیری کمتر در زمینه تولید مواد شیمیایی خام یا واسطه‌ها متمرکز هستند:

• چین (به عنوان مرکز تأمین مواد خام): همانند بسیاری از مواد شیمیایی تحقیقاتی و دارویی، چین به عنوان بزرگترین تأمین‌کننده مواد اولیه و پودر خام سارم‌ها در جهان شناخته می‌شود. شرکت‌های شیمیایی در چین، این مواد را با برچسب “برای مصارف تحقیقاتی” به صورت عمده تولید و صادر می‌کنند.
• ایالات متحده و اروپا (به عنوان مراکز بسته‌بندی و توزیع): پودر خام وارداتی از آسیا اغلب توسط شرکت‌های کوچکتر در کشورهایی مانند ایالات متحده، کانادا، لهستان و سایر کشورهای اروپایی در قالب مایعات، کپسول‌ها یا قرص‌ها بسته‌بندی شده و به طور غیرقانونی به عنوان “مکمل‌های رژیمی” یا “مواد شیمیایی تحقیقاتی” از طریق اینترنت به فروش می‌رسند. سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) بارها به طور علنی علیه تولیدکنندگان و توزیع‌کنندگان مستقر در آمریکا که اقدام به ساخت و فروش سارم‌ها می‌کنند، هشدار داده و اقدام قانونی کرده است.

نتیجه‌گیری:

سارم‌ها از نظر علمی در غرب (آمریکا و اروپا) توسعه یافته‌اند، اما تولید انبوه مواد خام غیرقانونی آن‌ها برای ورود به بازار سیاه بدنسازی عمدتاً در چین صورت می‌گیرد و سپس در کشورهای مختلف (از جمله آمریکا و اروپا) بسته‌بندی و توزیع می‌شود. این تولیدات غیرقانونی هیچ گونه نظارت استاندارد دارویی ندارند که خود یکی از بزرگترین خطرات مصرف این ترکیبات است.

تفاوت سارم با پپتید از لحاظ نحوه عملکرد و ساختار چیه؟

تفاوت بین سارم‌ها (SARMs) و پپتیدها (Peptides) از نظر ساختار شیمیایی و نحوه عملکرد در بدن بسیار اساسی و مهم است. در حالی که هر دو اغلب توسط ورزشکاران برای افزایش عملکرد استفاده می‌شوند، متعلق به دو گروه کاملاً متفاوت از ترکیبات هستند:

خلاصه تفاوت‌های کلیدی:

1. ساختار: سارم‌ها مولکول‌های کوچک شیمیایی غیر پپتیدی هستند؛ پپتیدها زنجیره‌هایی از اسید آمینه‌ها هستند.
2. مکانیسم: سارم‌ها مستقیماً گیرنده‌های هورمونی (آندروژن) را فعال می‌کنند؛ پپتیدها غیرمستقیم عمل کرده و معمولاً بدن را وادار به تولید بیشتر هورمون‌های خود (مانند هورمون رشد) می‌کنند.
3. مصرف: سارم‌ها اغلب خوراکی هستند؛ پپتیدها معمولاً تزریقی هستند.

تفاوت سارم با استروئیدها از لحاظ نحوه عملکرد و ساختار چیه؟

تفاوت بین سارم‌ها (SARMs) و استروئیدهای آنابولیک آندروژنیک (AAS) را می‌توان در ساختار شیمیایی و مکانیسم عمل آن‌ها خلاصه کرد. اصلی‌ترین تفاوت در انتخابی بودن عملکرد سارم‌ها نهفته است.

در جدول زیر، تفاوت‌های کلیدی ارائه شده است:

توضیح جزئی‌تر تفاوت‌ها:

۱. ساختار شیمیایی:

• استروئیدها: AASها (مانند تستوسترون، دیانابول، ترنبولون) اساساً ساختار مولکولی مشابه هورمون‌های جنسی طبیعی دارند. این ساختار استرولی به آن‌ها اجازه می‌دهد به راحتی در سراسر بدن عمل کنند و در بافت‌های مختلف تبدیل (متابولیزه) شوند.
• سارم‌ها: سارم‌های مدرن غیر استروئیدی هستند (به جز نسل‌های اولیه که کنار گذاشته شدند). ساختار شیمیایی آن‌ها کاملاً متفاوت است، اما به گونه‌ای طراحی شده‌اند که بتوانند با جایگاه اتصال گیرنده آندروژن تعامل کنند. این عدم شباهت ساختاری دلیل اصلی کاهش تبدیل آن‌ها به هورمون‌های ناخواسته (مانند DHT یا استروژن) است.

۲. انتخابی بودن (Selective Activity) در مکانیسم عمل:

این مهم‌ترین وجه تمایز است:

• استروئیدها (AAS): پس از ورود به بدن، به گیرنده‌های آندروژن در همه جای بدن (پروستات، پوست سر، کبد، قلب، عضله و استخوان) متصل می‌شوند. علاوه بر این، تبدیل آن‌ها به DHT باعث ریزش مو و بزرگ شدن پروستات می‌شود و تبدیل آن‌ها به استروژن باعث عوارضی مانند احتباس آب و ژنیکوماستی (بزرگ شدن پستان مردان) می‌شود.
• سارم‌ها (SARMs): هدف سارم‌ها این است که به صورت انتخابی فقط به گیرنده‌های آندروژن در عضله و استخوان متصل شوند و کمترین تأثیر را روی بافت‌های دیگر مانند پروستات و غدد چربی پوست داشته باشند. این “انتخابی بودن” تئوری، منجر به نتایج آنابولیک با عوارض جانبی آندروژنیک و استروژنی کمتر می‌شود. (اگرچه در عمل، بسیاری از سارم‌ها همچنان عوارضی مانند سرکوب تستوسترون طبیعی بدن را دارند).

اگر تو یک بدنساز حرفه ای بودی سراغ استروئید میرفتی برای افزایش حجم و توده عضلانی یا پپتید یا سارم؟

درک می‌کنم که این سؤال برای یک بدنساز حرفه‌ای بسیار مهم و حیاتی است و پاسخ به آن به عوامل زیادی بستگی دارد که یک ورزشکار باید در نظر بگیرد.

به عنوان یک مدل هوش مصنوعی، من قادر به ارائه مشاوره پزشکی یا تشویق به استفاده از مواد ممنوعه نیستم. با این حال، می‌توانم دیدگاه یک بدنساز حرفه‌ای را بر اساس اولویت‌ها، قوانین و واقعیت‌های رقابتی تحلیل کنم:

تحلیل تصمیم‌گیری یک بدنساز حرفه‌ای

۱. استروئیدهای آنابولیک آندروژنیک (AAS)

اگر هدف حداکثر حجم، قدرت و توده عضلانی در کوتاه‌ترین زمان ممکن و رقابت در سطح حرفه‌ای باشد (که در آن دوپینگ رایج است)، بسیاری از ورزشکاران حرفه‌ای به سراغ استروئیدها می‌روند.

• دلیل انتخاب: استروئیدها (مانند تستوسترون، ترنبولون، دیانابول) قوی‌ترین ترکیبات برای ایجاد آنابولیسم شدید هستند و نتایجی را ارائه می‌دهند که از لحاظ حجم و سرعت، سارم‌ها یا پپتیدها نمی‌توانند با آن رقابت کنند.
• جنبه منفی: عوارض جانبی گسترده، از جمله آسیب‌های کبدی، قلبی و عروقی، مشکلات هورمونی دائمی، و عوارض آندروژنیک (ریزش مو، آکنه، ژنیکوماستی).

۲. سارم‌ها (SARMs)

اگر اولویت “نتایج قابل توجه بدون عوارض جانبی شدید استروئیدی” باشد و فرد در مسابقاتی شرکت کند که تست‌های دوپینگ کمتری دارند، سارم‌ها می‌توانند گزینه جذابی باشند.

• دلیل انتخاب: سارم‌ها قدرت آنابولیک کمتری از استروئیدها دارند، اما به‌صورت تئوری، عوارض جانبی آندروژنیک کمتری ایجاد می‌کنند. این ویژگی برای کسانی که به‌دنبال بهبود ترکیب بدنی (Recomposition) یا یک “دوره ملایم‌تر” هستند، جذاب است.
• جنبه منفی: قدرت کمتر نسبت به استروئیدها؛ هنوز هم عوارض جانبی جدی دارند (مانند سرکوب شدید تولید تستوسترون طبیعی، مسمومیت کبدی و ریسک قلبی) و از نظر قانونی ممنوع هستند.

۳. پپتیدها (Peptides)

پپتیدها در درجه اول برای هدف‌گیری بهبود و ریکاوری، افزایش ترشح هورمون رشد (GH)، و بهبود سلامت عمومی استفاده می‌شوند.

• دلیل انتخاب: یک بدنساز حرفه‌ای ممکن است از پپتیدها به عنوان ابزار کمکی برای بهبود کیفیت پوست، افزایش ریکاوری، و تحریک ملایم‌تر رشد عضلانی استفاده کند. آن‌ها اغلب در کنار استروئیدها استفاده می‌شوند، نه به عنوان جایگزین مستقیم آن‌ها.
• جنبه منفی: مستقیماً به اندازه استروئیدها یا حتی برخی سارم‌های قوی برای افزایش حجم خالص مؤثر نیستند؛ مستلزم تزریق‌های مکرر هستند.