مقدمه (خلاصه)

SARMها (Selective Androgen Receptor Modulators) (تعدیل‌کننده‌های انتخابی گیرنده آندروژن)ترکیباتی مصنوعی‌اند که گیرنده‌های آندروژن را هدف می‌گیرند و به‌منظور افزایش تودهٔ عضلانی یا محافظت از استخوان طراحی شده‌اند. با این حال، اکثر SARMها مورد تأیید سازمان‌های دارویی برای استفادهٔ عمومی نیستند و فروشِ بسیاری از محصولاتِ حاوی SARM به‌عنوان مکمل «غیرقانونی» یا «غیراستاندارد» گزارش شده است. U.S. Food and Drug Administration+1

نکاتِ مثبتِ گزارش‌شده (آنچه مطالعات اولیه و تبلیغات می‌گویند)

• افزایش تودهٔ لِین (عضلهٔ خالص) و گاهی بهبودِ قدرت در مطالعات کوتاه‌مدت یا کارآزمایی‌های بالینی اولیه. برخی SARMها در مطالعات بالینی اولیه نشان داده‌اند که می‌توانند عضله را افزایش دهند بدون برخی از عوارض کلاسیک استروئیدها. اما این مطالعات غالباً کوتاه‌مدت یا روی جمعیت‌های بیمار (نه ورزشکاران سالم) انجام شده‌اند. PMC+1
• پتانسیل درمانی در بیماری‌هایی مثل از دست‌دادن عضله (sarcopenia)، استئوپروز و شرایط متابولیک در مطالعات بالینی تحقیقاتی — ولی تأیید قطعی و مجوز درمانی هنوز وجود ندارد. PMC

جمع‌بندیِ مثبت: شواهدِ اولیه نشان‌دهندهٔ پتانسیلِ درمانی و افزایشِ تودهٔ عضلانی هستند، اما شواهدِ بلندمدت، گسترده و ایمن‌سازی‌شدهٔ انسانی کافی نیست.

مضرات و ریسک‌های مهم (شواهدِ مستند)

1. سرکوب هورمونی / کاهش تستوسترونِ طبیعی: مصرف SARMها می‌تواند باعث کاهش تولید تستوسترونِ طبیعی بدن شود؛ بنابراین بسیاری از کاربران پس از قطع مصرف نیاز به «پروتکل‌های بازیابی هورمونی» (PCT) دارند. این اثر شبیهِ استروئیدهاست اما شدت و دوام آن متغیر است. Cleveland Clinic+1
2. آسیبِ کبدی (Drug-Induced Liver Injury — DILI): چندین موردِ گزارش‌شده و مرورهای سیستماتیک نشان داده‌اند که مصرف برخی SARMها با الگوهای آسیبِ کبدی (زردی، افزایش آنزیم‌های کبدی) مرتبط است. این مسئله در گزارش‌های بالینی و مرورها به‌عنوان نگرانیِ جدی ذکر شده است. PMC+1
3. خطراتِ قلبی-عروقی: برخی منابع و بررسی‌ها خطرِ افزایش ریسکِ سکته یا حمله قلبی، و گزارش‌های موردیِ میوکاردیت (التهابِ قلب) را گزارش کرده‌اند؛ اگرچه داده‌های کامل و علت‌شناسی هنوز در دسترس نیست. Cleveland Clinic+1
4. پارگی تاندون، رابدومیولیز و مشکلات عضلانی: گزارش‌هایی از پارگی تاندون و رابدومیولیز در کاربران تفریحی وجود دارد که می‌تواند ناشی از تغییرات ناگهانی در نیروی عضلانی یا اثرات مستقیم دارو باشد. PMC
5. آلودگی یا عدم تطابقِ مقادیر (purity / labeling issues): محصولات فروخته‌شده آنلاین اغلب ناخالص‌اند یا مقدارِ واقعیِ مادهٔ فعال متفاوت است. FDA چندین بار علیه فروشندگان محصولات حاوی SARM اقدام کرده است. این یعنی علاوه بر خودِ مولکول، ریسکِ مصرف محصولاتی با ترکیباتِ ناشناخته نیز وجود دارد. U.S. Food and Drug Administration+1
6. مسائل قانونی و ورزشی: SARMs در لیستِ موادِ ممنوعهٔ آژانس‌های ضددوپینگ (WADA) قرار دارند؛ مصرفِ آنها برای ورزشکاران حرفه‌ای/المپیکی می‌تواند منجر به محرومیت شود. همچنین در بعضی کشورها فروشِ برخی انواع به‌عنوان «مکمل» غیرمجاز است. Wada Ama+1

جمع‌بندیِ ریسک: شواهدِ علمی و گزارش‌های بالینیِ اخیر نشان می‌دهد که ریسک‌های جدیِ بالینی (به‌خصوص آسیبِ کبدی و تأثیرات هورمونی/قلبی) وجود دارد و بسیاری از کارشناسان و سازمان‌های بهداشتی مصرفِ تفریحی/بدنسازیِ SARMs را توصیه نمی‌کنند. PMC+1

انواعِ معروف SARMها (کوتاه — چه چیزی هستند و خطرات مرتبط)

توجه: این فهرست برای آشنایی است؛ هر کدام از این موارد در مطالعات متفاوت بررسی شده‌اند و همه ممکن است عوارض نامطلوب داشته باشند.

• Ostarine (MK-2866, Enobosarm): یکی از شناخته‌شده‌ترین؛ در مطالعات اولیه افزایش تودهٔ لِین گزارش شده اما مواردِ آسیبِ کبدی و سرکوب هورمونی هم دیده شده و در ورزش ممنوع است. PMC+1
• Ligandrol (LGD-4033): گزارش‌های افزایشِ تودهٔ عضلانی در مطالعات کوچک؛ با موارد سرکوب تستوسترون و نگرانی‌های قلبی-کبدی همراه بوده است. PMC
• RAD-140 (Testolone): در تحقیقات اولیه به‌عنوان یک SARM قوی مطرح بوده؛ گزارش‌های موردیِ میوکاردیت و عوارض جدی نیز ذکر شده است. OPSS
• S4 (Andarine), YK-11 و غیره: هر کدام ادعاهایی داشته‌اند اما داده‌های ایمنیِ بلندمدتِ انسانی ناکافی است. PMC

توصیه‌های عملی و پزشکی (چه کاری انجام دهیم)

1. توصیهٔ اکید پزشکی و سازمانی: سازمان‌هایی مثل FDA و مراکز پزشکی معتبر توصیه می‌کنند مصرف تفریحی SARMs را قطع کنید یا به‌دقت از آن اجتناب کنید — به‌خصوص نوجوانان و جوانان. U.S. Food and Drug Administration+1
2. اگر کسی مصرف کرده یا می‌کند: باید تحت نظر پزشک و با آزمایش‌های پایه (آنزیم‌های کبدی، سطح تستوسترون، آزمایش‌های قلبی در صورت علائم) باشد. مرورها پیشنهاد می‌کنند در مواجهه با عوارضِ بالینی مصرف قطع شود و پیگیری پزشکی انجام شود. PMC+1
3. ورزشکارانِ حرفه‌ای: مصرف SARMs می‌تواند منجر به مثبت‌شدن تست دوپینگ و محرومیت شود — قانون را بررسی کنید و ریسکِ ورزشی/حرفه‌ای را جدی بگیرید. Wada Ama+1
4. به‌جای موادِ نامطمئن: برای افزایش عضله و قدرت، برنامهٔ تمرینی منظم، تغذیهٔ صحیح (پروتئین کافی)، و مشورت با مربی/رژیم‌درمانگر راه‌حل‌های بلندمدت و کم‌خطرتری‌اند. Cleveland Clinic

چه چیزِ جدید یا مهم در تحقیقاتِ اخیر دیده شد؟

• مرورهای سیستماتیکِ جدید (تا ۲۰۲۲–۲۰۲۳) تأکید می‌کنند که مواردِ آسیبِ کبدی، پارگی تاندون و رابدومیولیز در کاربران تفریحی گزارش شده و داده‌های ایمنیِ انسانیِ بلندمدت وجود ندارد؛ بنابراین «مصرف تفریحی» به‌طور قاطع توصیه نمی‌شود. PMC+1
• سازمان‌ها (FDA) نسبت به تبلیغاتِ هدف‌دار در شبکه‌های اجتماعی هشدار داده‌اند و علیه فروشندگانی که محصولاتِ حاوی SARM را به‌عنوان «مکمل‌های غذایی» می‌فروشند، اقدام کرده‌اند. U.S. Food and Drug Administration+1

نتیجه‌گیریِ کوتاه (برای خوانندهٔ سریع)

SARMها وعدهٔ افزایش عضله با «عوارض کمتر» را می‌دهند، اما شواهدِ بلندمدتِ ایمنی انسانی کافی نیست و گزارش‌های بالینیِ جدید نگرانی‌های جدی (کبد، قلب، تاندون‌ها، سرکوب هورمونی) را نشان می‌دهند. سازمان‌های بهداشتی و ضد دوپینگ مصرفِ تفریحی آنها را توصیه نمی‌کنند و در ورزش حرفه‌ای ممنوع‌اند. اگر کسی در حال مصرف یا برنامه‌ریزی برای مصرف است، حتماً با پزشک مشورت کند و آزمایش‌های پیگیری را انجام دهد.

منابعِ :

1. صفحهٔ راهنمای کلی و هشدارهای FDA دربارهٔ مصرف SARMs. U.S. Food and Drug Administration+1
2. یک مرور سیستماتیک (systematic review) دربارهٔ ایمنی SARMs و پیامدهای بالینی (مقالات منتشرشده در PubMed/PMC). PMC
3. مقالهٔ تحلیلیِ کلینیک کلیولند دربارهٔ خطرات و عوارض SARMs (مقالهٔ جدیدتر، ماه‌های اخیر). Cleveland Clinic
4. گزارش‌ها و موردنامه‌ها (case reports) مرتبط با آسیب کبدی، میوکاردیت و پارگی تاندون‌ها که در چند مقالهٔ مرور ذکر شده‌اند. PMC+1
5. وضعیت در ورزش حرفه‌ای — لیستِ ممنوعهٔ WADA (SARMs در فهرستِ ممنوعه‌اند). Wada Ama+1